Een vrouw woont op de bovenste verdieping van een rijzig, laat negentiende-eeuws pand aan een stadspark. Ooit woonde er een kunstschilder die melancholische stadsgezichten maakte en artistieke vrienden ontving in zijn atelier. Nu is het de bedoeling dat de vrouw er een paar jaar in vrijheid kan schrijven. De vijf ramen van haar woonkamer op het noorden laten een diffuus licht binnen dat zorgt voor een melkachtige gloed op de twee aangrenzende muren. Wat wil het licht haar zeggen? Waarom drukt de geschiedenis van het huis zo zwaar op haar, en waarom lijkt haar eigen verleden haar steeds te ontglippen? De geesten van oud-bewoners beginnen tegen haar te spreken en ze wordt een personage in de roman van haar goede vriendin M.
Kamers, antikamers is een roman over de poreuze grenzen tussen het herinnerde, het verzonnen en het mogelijke. Over de manieren waarop heden en verleden steeds de chronologie verstoren, en de weigering van het leven zich te laten omvormen tot een verhaal.
Ik heb De consequenties nooit gelezen. Het ligt in mijn boekenkast, ik weet nog dat ik het gratis kreeg in het eerste jaar van mijn opleiding - het jaar waarin ik nog zeker wist dat ik journalist wilde worden en boeken niet serieus aan mij besteed waren. Tot ongeveer twee weken terug dacht ik nooit na over Niña Weijers en was ik haast vergeten dat ze ooit een boek schreef, tot in de krant las over Kamers antikamers en mijn boekenvriendinnetje, dat De consequenties fantastisch vond, ook zei dit boek te willen lezen. 'Sjoukje, lees het niet, stom!' - een dag later: 'Sjoukje, ik neem het terug, zo mooi!'
Goed, ik was benieuwd.
Ik leende het boek, vlak daarvoor las ik Mijn jaar van rust en kalmte uit, wat een rond, makkelijk en vermakelijk verhaal was. Ik was al gewaarschuwd dat het geen boek met een begin en een einde zou zijn, ik begon, en vond het direct stom. Ik zette even door, begon nog een keertje opnieuw na een pagina of 20, en vanaf dat moment genoot ik van iedere seconde.
Kamers antikamers is geen boek met een simpel begin en einde, had ik me al laten vertellen. Onbewust ga je daar toch altijd naar op zoek: een houvast, een rond verhaal dat je doet verlangen naar een besluit, een al dan niet goede uitkomst voor de hoofdpersoon, en hoewel dat af en toe geboden wordt begint, op het moment dat je grip denkt te krijgen op het verhaal, een nieuwe verhaallijn. Mijn boekenvriendinnetje vertelde me al, slim, voor ik ging lezen, dat dit geen familie is, geen lastig plot van mensen die elkaar wel of niet kennen - maar dat het mogelijke uitkomsten van Weijers' leven zijn. Dan is ze getrouwd en verlaat ze haar man voor een vrouw, dan is ze alleenstaand met een kind, dan is ze oud schrijfster zonder wie dan ook. De houvast lijkt M, Maartje Wortel, en hun wandelingen - en het feit dat ze in iedere levensuitkomst naar binnen kijkt bij de overburen.
Het boek is een beetje verwarrend. In het begin vond ik het ook verwarrend, maar toen ik doorhad dat het zoeken naar een coherente cirkel niet zou werken, liet ik dat ook los. Vanaf pagina 25 vond ik een stukje dat het boek heel mooi voor mij typeerde:
"A: Chronologie is overschat. En doordat chronologie is overschat, overschaduwt ze alle andere manieren waarop de tijd bestaat. We zijn geobsedeerd door vooruitgang. Onze politieke en economische systemen zijn vanuit die obsessie tot stand gekomen: onze hele levens worden erdoor beheerst. [...] We praten over dagen, uren, minuten alsof het dingen zijn. Dingen die je kunt besteden, opdelen, winnen, en vooral: verliezen.
[...]
p27: [...] Laatst zat ik koffie te drinken met een jonge moeder en haar peuter. Op een gegeven moment viel hij achterover uit zijn stoel. Ik dacht: vanaf nu splitsen de mogelijkheden zich eindeloos op. Hij kan op de grond blijven liggen of zelf weer overeind klauteren. Hij kan schreeuwen, huilen, lachen, stilvallen. Hij kan opgroeien, van zijn skateboard vallen, zijn been breken, verliefd worden, zijn hart breken. Wat ik bedoel is: al die mogelijkheden zitten al in hem vervat op het moment dat hij uit zijn stoel valt, en zelfs al veel eerder."
Dit boek beschrijft hoe Niña's verschillende levens uit elkaar spatten, hoe het allemaal had kunnen zijn, hoe een minieme verandering een heel ander pad in het leven kan openen. Niet op de mooie Tumblr-quote-manier, maar op de manier die alle schakeringen uit onze levens aanziet voor wat ze zijn, als optelsom van een mogelijke uitkomst. Dat ik die optelsom niet altijd snap zoals je andere boeken wel kunt 'begrijpen' is oké, heel mooi zelfs - en ik krijg des te meer zin om De consequenties eindelijk te lezen.
___
Een paar mooie zinnen, omdat ik lekker heb zitten overschrijven:
p103: "Nog nooit had ik zo hoog gewoond, en zo veel lucht gezien, en voor het eerst realiseerde ik me hoe veranderlijk die was, vaak dramatisch, zelfs boven een stad als deze, waar ieder verlangen was uitgetekend en ingevuld, waar de avocado's en mango's het hele jaar door in de schappen van de supermarkt liggen en de sterrenhemel een artefact uit het verleden was geworden door de uitzinnige hoeveelheid lichte die via lantaarnpalen, reclamezuilen en schijnwerpers de hemel in werd gevuurd."
p144: "Ze lijkt breekbaarder geworden, of misschien gewoon gebrokener."
p236: "Soms denk ik, zei ik, dat het enige wat ik heb geleerd in de loop der jaren is om de juiste kleren aan te trekken in de juiste weersomstandigheden." --- "Dat is niet helemaal niets, zei ze, dat is zelfs in potentie veel."
Geen opmerkingen